Wat is COPD
COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) is een chronische, progressieve longaandoening. Er is een vernauwing van de luchtwegen en/of aantasting van het elastische longweefsel. En het uit zich voornamelijk in ademhalingsklachten, benauwdheid of kortademigheid.
Bij COPD wordt onderscheid gemaakt tussen 2 aandoeningen:
Chronische bronchitis
Hierbij zijn de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen chronisch ontstoken. Hierdoor krijgt de wand van deze zogenaamde bronchiën littekenweefselvorming en wordt de beschermende slijmlaag dikker. Dit zorgt voor meer slijm, hoesten en moeite met ademhalen.
Longemfyseem
Hierbij zijn de wanden van de longblaasjes beschadigd. Als de wanden van deze longblaasjes beschadigd zijn worden ze slapper en kunnen ze in elkaar vallen. Door kapotte en uitgerekte blaasjes kan er minder zuurstof in het lichaam worden opgenomen. Dit geeft vaak klachten van benauwdheid en vermoeidheid.
Hoewel mensen met COPD veelal klachten ervaren met inademen is het met name de verminderde uitademing waardoor er bij COPD klachten ontstaan. Doordat de longblaasjes makkelijk dicht vallen, kan koolstofdioxide minder goed het lichaam uit. Daardoor is er minder ruimte in de longen voor zuurstof, wat benauwdheidsklachten geeft.
COPD is een irreversibele aandoening, dit wil zeggen dat het een onomkeerbaar proces is. Je kunt niet genezen van COPD.
Symptomen/klachten
Voornaamste klachten:
- kortademigheid
- hoesten
- het opgeven van slijm
Systemische gevolgen:
- verminderde conditie
- verminderde spierkracht
- gewichtsverlies
- ondervoeding
- vermoeidheid
Mogelijke psychische gevolgen:
- depressie
- angst
- sociaal isolement
Classificatie COPD
COPD wordt geclassificeerd in 4 GOLD stadia van mild tot zeer ernstig. Deze indeling gaat aan de hand van de mate van ernst van de aandoening, waarbij met name wordt gekeken naar bepaalde uitslagen van de longfunctietesten. GOLD 2 (matig COPD) komt het meeste voor.
Oorzaken
Veruit de voornaamste veroorzaker van COPD is roken. Doordat roken (en meeroken) de longen ernstig kan beschadigen, zijn de longen daardoor gevoeliger voor het ontwikkelen van een longziekte. Daarnaast kan COPD veroorzaakt worden door: astma, longontsteking, erfelijke ziekten, schadelijke stoffen en/of luchtvervuiling.
Fysiotherapie bij COPD
Aan de hand van een uitgebreide intake bestaande uit een anamnese en fysiotherapeutisch onderzoek, wordt in overleg met u een passend behandelplan opgesteld.
De behandeling kan bestaan uit:
– informatie over de aandoening
– (tijdig) herkennen en leren omgaan met een longaanval (exacerbatie)
– aanleren juiste ademhaling, toepassen in verschillende omstandigheden (tijdens inspanning)
– aanleren huffen en hoesten (om overtollig slijm omhoog te krijgen/op te hoesten)
– vergroten van de spierkracht
– vergroten van het algeheel uithoudingsvermogen
– ademspiertraining
– adviezen met betrekking tot bewegen in het dagelijks leven
– informatie over belasting/belastbaarheid, grenzen (her)kennen
– energieverdeling
– valpreventie
De fysiotherapie behandeling richt zich ook op zelfmanagement. Omdat COPD een chronische aandoening is zal iemand met COPD ook zijn hele leven moeten blijven trainen. Hierbij zal in eerste instantie vaak veel fysiotherapeutische begeleiding nodig zijn, welke langzaam afgebouwd kan worden waarbij cliënten steeds meer zelf kunnen doen.
Vergoeding
De fysiotherapie behandelingen voor COPD vanaf GOLD 2 vallen onder een chronische indicatie, die direct vanuit de basisverzekering gaan, houdt hierbij wel rekening met uw eigen risico. Aan de hand van vragenlijsten, ingevuld met de longarts, wordt u in categorie A, B, C of D ingedeeld. De ingedeelde categorie bepaald de ernst van de belemmeringen aan de hand van het soort symptomen en het risico op longaanvallen (exacerbaties), welke gekoppeld zijn aan een bepaald aantal behandelingen per kalenderjaar.
Wilt u meer informatie of weten hoeveel behandelingen u per jaar vergoed krijgt, neem dan contact op met één van onze longfysiotherapeuten: Ron, Els en Laura.
Op de site van het longfonds is ook meer informatie over COPD te vinden.
Bronnen:
- Gosselink R, Langer D, Burtin C, Probst V, Hendriks HJM et al. KNGF-richtlijn Chronisch obstructieve longziekten – verantwoording en toelichting [Internet]. Houten: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF); 2008 URL: http://kngfrichtlijnen.nl/images/pdfs/richtlijnen/copd_2008/copd_verantwoording_en_toelichting.pdf
- Longfonds. Alles over COPD [Internet]. Amersfoort: Longfonds; URL: https://www.longfonds.nl/copd/alles-over-copd
- Boezen HM, Postma DS, Eysink PED. Wat is COPD en wat is het beloop? [Internet]. Bilthoven: Nationaal Kompas Volksgezondheid; 2013 URL: http://www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/ademhalingswegen/copd/beschrijving/